بیکران

سهراب جوانی این روزها می خواست برود، می خواست چمدان تنهایی اش را بردارد و از خانه ای که روز به روز برایش تنگ تر می شد بگریزد، برود به سوی دنیایی دیگر، بی تمام آشنایان. کفش هایش را این بار جا نگذارد و تنها پا به مسیر جدید زیستش بگذارد. آمد میان جماعت بیگانه خیابان ها، هراسید، در خود لرزید، خواست چیزی بگوید، نتوانست، خواست آشیانه ای بخرد، بین اوراق املاک گم شد، خواست بلیطی بگیرد برای پرستوی مهاجر شدن، فرم مدارکش را پر از غلط های فاحش کرد. آرام آرام در خود گم شد، فرو رفت، او فکر می کرد می داند  ولی کیست که نداند کسی که فکر می کند می داند، نادان تر از نادانیست که اعتراف به جهل می کند، فکر می کرد دانستن، علم آموزی و یادگیری خلاصه شده در همین کتاب های درسی، در ترتیب سلسله های تاریخی، توابع چند ضابطه ای و اسم مکان و تفضیل عربی، زندگی را دوازده سال اینگونه آموخته بود، دویدن و دویدن، برای رسیدن به نمره بهتر، دست به سینه نشستن، برای انضباط نیکو. سمت هیچ چیز نرفت، سمت اینکه مهارتی یاد بگیرد، چیزی فراتر از طول هفته ای که در اتاق های درس می گذارند. از هفت خان کنکور می ترسید، از اینکه عددهای تراز بالا روند و او سرنوشتش شود سربازی یا عروسی، کسی را نداشت که بزند زیر گوشش و بگوید خودت را نکش، خودت را اسیر بی اختیار این چیزها نکن، همه می زدند توی سرش و می گفتند درس بخوان، پزشکی قبول شو، مهندسی، وکالت، چی؟ ادبیات فارسی دوست داری؟ چی؟ کارگردانی تئاتر؟ تو غلط کرده ای و این علایقت! او خواند، شب ها و روزها، آخر هفته ها و عیدها، در نظام آموزشی چرخید و دوید، میان مافیاهایی از جنس لغات حفظی فارسی و سوالات نمونه ریاضی کنکور، میان سردرد های آخرشب به خاطر قرص های انرژی زا و افسردگی.

حال اینجا بود، وسط هیاهوی رنگارنگ آدم ها، آدم هایی که شاید خودشان هم اوایل از جنس او بودند، با حقیقت دنیا که روبرو شدند رفتند بین شلوغی ها تا یاد بگیرند، زمین خوردند، بلند شدند و باز شروع کردند، آدم هایی که شاید خودشان هم هنوز با این واقعیت های دنیا کنار نیامده بودند. زندگی را درست نیاموخته بود، فلسفه اش را نمی دانست. خودش را در اتاقش حبس، و وقف کامل درس کرده بود. نمی دانست وقتی حوصله مان در خانه های نقلی سر رفت چه کار کنیم؟ قبض آب و برق را چگونه پرداخت کنیم؟ اگر ماشینمان وسط اتوبان خراب شد چه کار کنیم؟ شیر خام را چقدر بجوشانیم؟ چطور کارت بانکی بگیریم؟ قیمت حدودی کاهو و هویج چند است؟ چطور با دوستمان رفتار کنیم که بعدا حرص و افسوس نخوریم؟ با بچه های 6 ساله چگونه رفتار کنیم که خیابان را روی سرشان نگذارند؟ هتل را چطور رزرو کنیم؟ از کجا بفهمیم راهمان را اشتباه رفته ایم؟ او دویده بود و دویده بود، بیشتر از 12 سال از زندگی اش را دویده بود و زندگی اش را گذرانده بود، بدون اینکه هنوز معنای زندگی را فهمیده باشد و اینجا، در همین لحظه حتی نمره های سال آخر دبیرستانش را به یاد نمی آورد، حتی فرمول مساحت مثلث را نمی دانست. می خواست برود، نرفت، مثل این آدم ها نبود که بتواند خودش را با واقعیت دنیا تطبیق دهد و دوباره شروع کند، بهانه آورد، کفش هایم کو؟ و برگشت؛ با کفش هایی که پایش بود.

باید امشب بروم.

باید امشب چمدانی را

که به اندازه پیراهن تنهایی من جا دارد، بردارم

و به سمتی بروم

که درختان حماسی پیداست،

رو به آن وسعت بی‌واژه که همواره مرا می‌خواند.

یک نفر باز صدا زد: سهراب

کفش‌هایم کو؟

پ.ن: این پست هم درباره این شعر سهراب سپهریه، نمیدونم چرا، ولی احساس می کنم شعر خیلی خاصیه

جامعه شناسی داشتیم و اینترنت خسته و کهنسال، امان نمی داد وبکم راهش را صاف و هموار برود، می ایستاد، می پرید یا همینطور دور خودش در آن صفحه سیاه می چرخید و کپشن اینستاگرامش را به گفتن رقصی چنین در میانه اسکای هم آرزوست مزین می کرد. حال ایستاده بود روی زمانی که معلم رفته بود و من به تماشای مبل و ساعت و دیواری بودم. به روزی فکر میکنم که دیوارها هوشمند شوند، تخته ها،معلم ها، حرف ها و درس ها جزئی از دیوارها شوند و زندگی آدم ها میان دیوارها جان بگیرد و انسان پیشرفته و زیبا در محدودیتی چو زندان گیر بی افتد و احساس کند چه زندگی خوشحال و مرتبی !  دوست ها، خاطره ها و حرف ها جزئی از دیوارهای هوشمند خانه مان شوند و هیچکس دلش نخواهد خرابشان کند، هیچکس نخواهد بی نظمی، تفاوت ها و گوناگونی را به چشم ببیند. یک نظام اجتماعی تو دیواری، فرهنگ خسته کننده تو دیواری و جماعتی بی جنبش اجتماعی! فکر کردم و ترسیدم. جهان سراسر نظم شگفت انگیز است ولی اتفاقات شوکه کننده، بی نظمی های بزرگ و کوچک و برنامه خراب کن اگر نباشند، زندگی رنگ می بازد. کلاس ها که خلاصه شوند توی دیوار و میکروفنی و با نظم یک برنامه بسیار دقیق پیش بروند، روابط اجتماعی که تک تک دقایقشان حساب شده و اصولی باشد، پنجره ها که منظره شان شود یک دیوار و پاسیوی خاکستری و نه ماجراهای پارک شلوغ روبرویی، احساس می کنم چیزی از خنده نماند. آدم ها به شوکه شدن نیاز دارند، به سوتی های کوچک و بامزه، به اخبار فوری تلخ و شکننده، به دورهمی های یهویی و پیچاندن های یهویی، به همین لحظه هایی که سرعت نت ناجوانمردانه یکباره وبکم را می کشد. احتیاج دارند به تغییرات پس از شوکه شدگی، پس از اعلام مرگ یک نفر، پس از شیوع غیرمنتظره یک موجود ذره بینی. اسکای روم را دوباره لود می کنم و میروم بیرون و دوباره میشنینم و معلم را می بینم که در قاب وبکم درس می دهد. در همین چند دقیقه خیره شدن به دیوار تغییر کردم، دوباره لود شدم. مثل همان زمانی که با شنیدن خبرهای کرونا، برای اولین بار سر بغل نکردن آدم ها اشک ریختم.

این عکس متعلق به یکی از اپیزود های سریال Black mirror عه، سریالی که توی تابستون تمومش کردم و واقعا از لحاظ سیر داستانی و موضوعاتی که توش پرداخته میشه فوق العادست، باعث میشه فقط خوبی های تکنولوژی و پیشرفت رو نبینیم و به عواقیشون هم فکر کنیم، هر اپیزود شامل یک روایته و اپیزودها به هم پیوسته نیستند، پیشنهاد من اینه که اگر میخواید شروعش کنید بعد هر قسمت تحلیل اون قسمت رو هم بخونید :)

روی فرش های سبز نمازخانه نشسته بودیم و شوفاژ را تکیه گاه گرم شانه هایمان کرده بودیم. درباره نحوه ترکیدنمان روی مین های شناسایی نشده، سخنان مضحک میگفتم و می خندیدیم. بی آنکه که فکر کنیم چند هفته بعد، قرار است ما را همین مرگ که با شوخی هایمان همراه کرده بودیم، خانه نشین کند. غرولند سر می دادیم، برای اینکه هنوز چند نفری از مامان و باباها راضی به رهسپار کردن بچه هایشان نبودند و از لحظه هایی حرف میزدیم که با دوست داشتنی ترین دبیرانمان قرار بود بگذرانیم.  همین قدر ساده نشسته بودیم روی چمنزار نمازخانه و برای خوشی ها و حالمان در سفر رویا می بافتیم.

به 900 پیامی که برایم آمده بود چشم دوخته بودم، اخبار حوادث ناگوار مثل بمب شیمیایی، غم را در وجودمان پر کرده بود. اولین روزها شکلک های خنده می فرستادیم، از روز های پر آزمون خلاص شده بودیم و تا ظهر در بالین و کنار پتوی نازنین مانده بودیم. ولی بعد کم کم دلمان تنگ شد. برای کاغذ های بازی مافیا، تلنبار کردن ظرف های غذا روی دست بخت برگشته ای که از پله ها پایین می رفت، برای صبح های خوابالویمان، غر زدن هایمان برای کارهای نیم تمام و درس نخواندن های امروز. حقیقتا خودم این حجم از همکاری و همدردی و خوشی های همگانی را با 29 نفر، یک کلاس تجربه نکرده بودم. خیلی هایمان از هم دلخور شده ایم، روی سر یکدیگر رژه رفتیم و شاید حواسمان نبوده اشک یکدیگر را هم ریزان کردیم ولی در انتها همه این ها را به دست باد می سپاریم و یک صدا با تمام شوق و ذوق برای هم دست می زنیم و دست همدیگر را می گیریم. حلقه میزنیم و یک صدا باهم در انتظار فردا، شب را سحر کن را فریاد میزنیم، مایه خوشدلی را می خوانیم و یخ ها را می شکنیم.

وقتی جنوب در تندباد این ماه کنسل شد. همه از عمق دل برای لحظه هایی که قرار نبود اتفاق بیفتند غصه خوردیم. ما دلمان می خواست صدای زیپ چمدان بستنمان را بشنویم، صدای ساکت باشید را وقتی که در کابین های قطار با حرف های بی انتهایمان غوغا می کردیم را بشنویم. صدای خانم پزشکی که مثل همیشه آرامش و امید را دل هایمان جاری می کرد در راه بشنویم، ولی نشد و حسرت سفری که امسال هر پایه گذراند و ما نگذراندیم بر دل بچه های بدشانس ماند.

اما ما از آن آدمایی نبودیم که زود ناامید و افسرده بشینیم گوشه ای و روزهایمان را فدای گذر تلخ ایام کنیم. این را همان وقت که دو هفته ای نمایشنامه جدید نوشتیم، همان موقع که پنج کیلو بتونه را بی خردانه روی دکور خالی کردیم و باز نشستیم و دکور ساختیم فهمیدم. ما ابرهای بارانی را کنار میزنیم و آفتاب را مهمان دل های همدیگر میکنیم. دور بودیم، خیلی دور، نه خبری از قهقه هایمان پشت نیکمت بود و نه جمع شدنمان زنگ ناهار،توی حیاط و تعارف غذاهایمان به یکدیگر ولی باز خودمان بودیم. بامداد همان شوخ ریلکس بود و جک می فرستاد، لیلا همان خنده روی امید دهنده بود، مبینا همان مسئولیت پذیر قهار بود و من همان شیدا المسائل و همانی که گاه و بی گاه معرف سرگرمی بود. مافیایمان سرجایش ماند، گشتیم و برنامه ای پیدا شد برای بازی کردنمان. انگار که نه انگار، ما انجمن فارغان ز غوغای جهان بودیم.

می دانستیم، همه می دانستیم که برای دیدن هم و سفری که هرگز نرفتیم دلتنگیم، برای غوغای صدای چرخ های چمدان در ایستگاه قطار، برای عکس هایی از ما در جنوب، خندان و خوش و شاید خسته توی کانال مدرسه. بعضی ها خودشان را به بیخیالی می زدند. بعضی ها می نوشتند، عکس می گذاشتند، بعضی ها شوخی می کردند و تا پاسی از شب حرف می زدند و بعضی ها از چشم می باریدند. در آخر باز تنها می نوشتیم دلتنگیم و قلب می فرستادیم به امید این که شاید احساس کنیم همدیگر را در آغوش گرفتیم، یا مواظب همیم که در شلوغی های جنوب گم نشویم. فکر می کنم ما بچه های بدشانس امیدواریم و این فرقی با بچه های خوش شانس خوشبخت ندارد. این 29 نفر هوای هم را از صفحه های نورانی گوشی با صدای دینگ پیام هایشان دارند و در انتظار برای گرفتن برگه رضایت نامه می مانند.

تابستان آسودگی،خوشی،غم، تنهایی و خنده به پایان رسید، با تمام کتاب های خوانده شده و فیلم های دیده شده اش، با تمام حرف های ماندگار، با تمام سفرها و مسخره بازی ها، با تمام لبخند های دلنشینی که گاه از همین جا سرچشمه می گرفتند. آخرین روز تابستان با اولین دیدار با روانشناس و تئاتر رگ گذشت.

و پاییز

دلهره های دل جیغ میکشیدند. من هم میترسیدم، از این راه برفزار و نشیب که قدم گذاشتم، از آدم هایی که نمیدونستم، از زنگ هایی که باید توی حیاط گم گشته میشدم، از گروه بندی های ترسناک که تنها میموندم، از درس های ناشناخته، از ماه های بدون هم نشین

اندازه کوهی کار داریم، پنجشنبه ها نیمی از هم سن و سال در بالین خواب خوش دارند و ما مدرسه ایم، پژوهش پایان نامه طورانه با هم گروهی داریم با موضوع بررسی رنگ های استفاده شده در قهرمان و ضد قهرمان ها در نقاشی کودکان، همین دیروز بود که پروپزال تحویل دادیم، هیچکس نمیتونه خستگی ها و کارهایی که داریم رو انکار کنه، ولی این بخشی از مدرسه و زندگانی هست دیگر، باید همراهش ساخت و کنار آمد

ولی میدانید من افکار خیلی ابلهانه ای داشتم، کل کلاس دوست هم اند، هر روز هرکی هرجا که خواست ماتحت بر صندلی می گذارد و ذره ای اهمیت ندارد که چرا کنار فلانی نشستم، ناهار را دایره وار کنارهم توی حیاط میخوریم، با گربه های نام نهاده، خواهر و برادر، حمید و حمیده!  دوست صمیمی و محفل دوستان خاصی را ندارم ولی احساس تنهایی هم نمیکنم، کسانی هستند که باهم حرف بزنیم و بخندیم، آن ها بگویند من آدم خیلی باحالی هستم و من زیرزیرکی توی دلم ذوق فراوان کنم، کسانی هستند صبح سراسر کوفتکی را با سلام صبح بخیر گفتن و لبخند ملحیشان، قشنگ کنند، وقتی فهمیدم اینجا آدم هایی هستند که ضد نژادپرستی اند، کتاب زیاد میخوانند، تئاتر رفته فراوان داریم، کسانی هستند که عاشق نقاشی های ون گوگ و لئوناردو داوینچی اند، انگار در دلم مجلس رقصی برپا شد، وقتی معلم ها را شناختم، وقتی دیدم چقدر بعضی هایشان خفن اند، وقتی با عشق منظق و جغرافی و تاریخ گوش دادم، وقتی سر کلاس اقتصاد از خنده ریسه رفتیم با اینکه چند لحظه قبل از ترس پرسش دلپیچه داشتیم، وقتی کتابدار مدرسه گفت کتابخانه اینجا تو را دوست دارد، وقتی میرفتم بوی کاغذ کتاب ها را نفس میکشیدم وآخ سر کلاس نگارش، نگارشی که با کتابش تا به امروز کاری نداشتیم.

همان روزی که اولین نوشته ام را خواندم، همان روزی که بچه ها بهم گفتند چه قلم خوبی داری، همان روزی که کسی بهم گفت منتظرم ببینم امروز چه نوشتی، همان روزهایی که پایانش کلاس نگارش بود و من با غوغای پروانه های خوشی توی دلم خداحافظی میکردم، همان لحظه که به خاطر این تشویق ها، یک ساعت راه از مدرسه تا آشیانه اتاقم را سبحان الله گفتم، همان روزی که بچه ها گفتند میشود برای من هم متن بنویسی، همان روزی که معلم گفت متنت را میفرستم نشریه. آن روز دیگر واقعا از ته ته دلم، خوشحال بودم که توی این رشته قدم گذاشتم، از آن موقع تنها دلهره ها برای درس ها و تکلیف های نخوانده و ننوشته جیغ میزنند، نه به خاطر ترس از راه پیشرویم. از آن روز بود که گفتم دلم میخواهد قلم به دست باشم، دلم میخواهد نویسنده باشم حتی اگر به رشته دانشگاهی دیگری قدم بگذارم.

خدایا خیلی خیلی شکرت، میدونستم هوامو داری، میدونستم دلهره هام قرار نیست شب تا صبح جیغ بزنن، خیلی سپاس که آفتابگردون های دلم رو آب دادی، خیلی متاسفم که خیلی وقت ها خیلی بدم برات، خیلی دوست دارم، امیدوارم همیشه پشتم باشی، میدونم که هیچ آدمی تنها نیست،بعضی وقتا آدما فقط  تورو از یاد بردن. بنده حقیر تو، شیدای زمانه ای که دل ها سراسر پروانه است.

من با تمام این خستگی ها و کوه ها، با تمام مشغله ها، آفتابگردان خوشی دلم سرافرازه، امیدوارم  آفتابگردون های دل ها سرافراز باشه، امیدوارم دلهره های عصبی و الکی همه خفه خون بگیرن.

پ.ن: از کسانی به یاد من بودند بسی ممنون! دلم تنگ شده بود ولی وقتی برام نمونده بود.

اون روز، یه روز کاملا عادی توی مدرسه بود، داشتم با دوستام حرف میزدم و میخندیدم، از روی نیکمت بلند شدم تا برم سمت کلاس ها، دو تاشون، آنجل و زاها تصمیم گرفتن یه شوخی کوچیکی کنن، دستای همو گرفتن و دویدن سمت من، من که شوکه بودم، همون وسط وایستاده بودم، دست زاها خورد به من و با سر سقوط کردم روی زمین، لبم به اتودنسیم گیر کرد، سعی میکردم گریه نکنم، نگران شده بودن و دنبالم اومدن، زنگ خورده بود، یه سری از دوستام کمی کمک کردن و رفتن سرکلاس ولی اون چهارتا موندن، به ناظم گفتن لبم گیر کرده، ولی هیچکدوم لو ندادیم دقیقا چه اتفاقی افتاد، خانم ح، ناظممون گفت سعی کنید لبشو آزاد کنید و خیلی اعتنا نکرد، داشتن تلاش میکردن، نگرانم بودم، نتونستن، خیلی درد داشتم، گریه می کردم، زاها گفت دستاشو بگیرم و هروقت درد داشت فشارش بدم، نشد، زنگ خورده بود ولی پیشم روی پله ها نشسته بودن و کیسه یخ گذاشته بودن روی لبم، نمیتونستم زیاد حرف بزنم، کنارم مونده بودن و من اون لحظه با تمام دردی که داشتم خیلی دوستشون داشتم، کنارم موندن تا مامان بیاد، سعی میکردن توی گریه هام بخندونم، من میخندیدم و زمزمه می کردم: لعنتیا، میخندونیم لبم کشیده میشه میترکه، ناظم مجبورشون کرد برن توی کلاس، حالشون بد بود، مامانم اومده بود و من رفتم و آخرین نگاهشون رو خیلی خوب یادمه، برای من نگران بودن و از خودشون شرم داشتن، رفتم دندون پزشکی و لبم آزاد شد، به نفعم هم شد، دکتر کل ارتودنسیامو جدا کرد و گفت فعلا نصف دندونات شیری هستن، 6 ماه دیگه بیا دوباره ارتودنسی کن، شادمان خونه رفتم، لبم به طرز فجیعی باد کرده بود، پیام ها سرازیر شده بود، زاها بود، من همیشه خدا با تمام تفاوت های فاحشمون، زاها رو خیلی دوست داشتم، خیلی دوست داشتم بیشتر صمیمی بشیم ولی به خاطر مرزها و تفاوت های بیشمارمون نمی شد، حالمو پرسید،عذاب وجدان مثل خوره به جونش افتاده بود، گفتم خوبم، فقط لبم شبیه ماتحت کج مرغی شده :دی! بهش گفتم متاسفم که انقدر نارحت و نگران شدین، من خیلی هم خوبم، گفت بچه ها رفتی خیلی دپرس بودن، گریه میکردن، چند نفر دیگه بهم پیام دادن، میدونی این اتفاقه از قشنگترین اتفاق های زندگیم یوده، چون احساس کردم آدمایی هستن که دوستم دارن، برام نگرانن، هنوزم یادش میفتم خوشحال میشم، گفتم ثبتش کنم به یاد بمونه، حس خوب و قشنگی بود..:) بغلم کردن و من غرق میشدم :)